Nồng độ mồ hôi không phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường, nhưng lại bị ảnh hưởng bởi cảm xúc. Đây là một bệnh di truyền gây khó chịu trong các hoạt động hàng ngày như làm việc, chơi thể thao, lái ô tô, xe máy và giao tiếp xã hội.
Tăng tiết mồ hôi do đâu?
Mồ hôi được sản xuất bởi các tuyến nằm ở lớp hạ bì của da và thường giúp cơ thể điều chỉnh nhiệt độ. Mặc dù tuyến mồ hôi được tìm thấy trên toàn bộ cơ thể, nhưng chúng lại tập trung nhiều nhất ở khu vực trán, nách, lòng bàn tay và lòng bàn chân.
Bình thường, chúng ta có thể đổ mồ hôi khi vận động nhiều hoặc khi thời tiết quá nóng. Tuy nhiên, một số người bị đổ mồ hôi quá mức ngay cả khi nghỉ ngơi hoặc làm việc ít, làm ẩm tay chân, thậm chí đến mức gây khó chịu trong giao tiếp và công việc (để ướt tất cả các vật mà người bệnh cầm).
Có nhiều nguyên nhân gây tăng tiết mồ hôi như cảm xúc, vị giác, có thai, mãn kinh, bệnh về thần kinh giao cảm, khối u di căn chèn ép hoàn toàn thần kinh tủy sống, hạ đường huyết, uống thuốc hạ nhiệt quá liều… Việc mồ hôi ra nhiều quá mức cũng có thể do cơ thể đang thiếu hay mắc bệnh gì đó.
Ngoài ra, mồ hôi tiết ra nhiều hơn khi cơ thể đang trong các trạng thái xúc động mạnh, ốm sốt hoặc uống rượu, ăn đồ ăn có quá nhiều vị cay, tập luyện thể thao.
Bệnh tăng tiết mồ hôi tay xảy ra ở cả nam và nữ, thường gặp từ 25 – 64 tuổi. Thời điểm khởi phát thường từ 13 tuổi, mồ hôi đổ nhiều ở hai lòng bàn tay và nách. Có khoảng 0,6 – 1% người mắc bệnh tăng tiết mồ hôi tay theo tác giả Israel Raphel Adar. Một nghiên cứu dịch tễ học tại Mỹ cho thấy có khoảng 2,8% dân số bị đổ mồ hôi khu trú. Bệnh tăng tiết mồ hôi tay vô căn xảy ra khoảng 82% ở lứa tuổi thiếu niên, kèm theo đổ mồ hôi nách là khoảng 52%, mồ hôi chân là 29% và mồ hôi mặt là 20%. Mặc dù không có nghiên cứu nào chỉ ra rằng bệnh sẽ nặng hơn khi lớn tuổi, nhưng bệnh sẽ giảm đi khi trên 50 tuổi.
Cách phát hiện
Bệnh tăng tiết mồ hôi có hai loại: nguyên phát và thứ phát.
Chứng tăng tiết mồ hôi nguyên phát: Nguyên nhân của tăng tiết mồ hôi nguyên phát không xuất phát từ bất kỳ bệnh lý nào trong cơ thể. Thường thì không tìm được nguyên nhân chính xác, đặc biệt là đối với những người có tiền sử gia đình bị bệnh tăng tiết mồ hôi. Khả năng đổ mồ hôi nhiều bất thường khiến người bệnh cảm thấy khó chịu, thiếu tự tin trong giao tiếp và công việc.
Chứng tăng tiết mồ hôi thứ phát: Thường gặp ở người bị bệnh cường giáp. Cường giáp là tình trạng lượng hormone tuyến giáp tăng quá mức trong máu. Điều này gây ra sự gia tăng trao đổi chất trong cơ thể, cũng như nhịp tim nhanh và tiết mồ hôi nhiều. Một số dấu hiệu thường thấy của bệnh cường giáp bao gồm cảm giác nóng trong người, cáu gắt khó chịu, thèm ăn nhiều, ăn uống nhiều nhưng lại sụt cân nhanh, mắt lồi, mệt mỏi và khó ngủ.
Tăng tiết mồ hôi mặt hay đỏ mặt: Mồ hôi mặt ra nhiều khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Bệnh nhân thường gặp phải cảm giác đỏ mặt, đặc biệt khi bị trêu chọc, gây trở ngại trong giao tiếp.
Tăng tiết mồ hôi tay: Khi bệnh nhân cảm thấy lo lắng, bàn tay sẽ đổ mồ hôi nhiều hơn. Vì bàn tay là một phần quan trọng trong giao tiếp và công việc, nhiều bệnh nhân sẽ tránh tiếp xúc, sự ngại ngần trong việc bắt tay, hạn chế làm việc liên quan đến giấy tờ, không thể viết hoặc khiến mực nhòe… hoặc có thể cảm thấy lúng túng khi nắm tay hoặc bắt tay của người khác.
Ngoài ra, tăng tiết mồ hôi ở nách, bàn chân và các vùng khác cũng gây ra mùi khó chịu.
Làm thế nào để hạn chế tình trạng tăng tiết mồ hôi?
Để hạn chế tình trạng tăng tiết mồ hôi, ngoài việc tác động vào nguyên nhân gây bệnh, việc thay đổi một số thói quen trong sinh hoạt cũng là giải pháp hữu ích để điều trị bệnh này.
Khi bị bệnh tăng tiết mồ hôi, cần giữ tinh thần luôn thoải mái, tăng cường giao tiếp và loại bỏ những mặc cảm cá nhân. Nên hạn chế thức ăn cay (hành tây, ớt, tỏi, rượu…) vì chúng làm cơ thể đổ mồ hôi nhiều hơn bình thường. Thực phẩm có nhiều dầu và chất béo cũng không giúp được vì chúng làm cơ thể tiết ra độc tố và chất thải qua mồ hôi, làm mùi mồ hôi trở nên khó chịu hơn. Uống cà phê hoặc thực phẩm có chứa nhiều caffein cũng làm tăng quá trình đổ mồ hôi trong cơ thể. Do đó, cần duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, giàu chất xơ và vitamin để kiểm soát lượng mồ hôi.
Đảm bảo vệ sinh: Để loại bỏ mùi hôi khó chịu, cách đơn giản nhất là đảm bảo vệ sinh sạch sẽ. Sau khi tập thể dục hoặc từ bên ngoài trở về, hãy đợi khi mồ hôi khô rồi vào phòng tắm để rửa những cặn bã trên cơ thể. Nên sử dụng xà phòng trung tính hoặc xà phòng diệt khuẩn.
Lựa chọn trang phục: Để hạn chế mồ hôi, nên chọn quần áo mỏng, từ loại vải nhẹ thoáng như cotton hoặc quần áo thể thao để mồ hôi dễ bay hơi. Thay quần áo thường xuyên cũng giúp giảm mùi hôi khó chịu.
Khi nào nên đi khám?
Nếu bạn cảm thấy mình đổ mồ hôi nhiều ảnh hưởng đến sinh hoạt hàng ngày hoặc nổi lên mồ hôi đột ngột quá mức, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ ngay. Đừng tự ti hoặc ngại việc đi khám vì đây là một rối loạn có thể được điều trị.
Đặc biệt, nếu bạn thường đổ mồ hôi vào ban đêm, hãy nhanh chóng tới bệnh viện để kiểm tra, vì đó có thể là dấu hiệu của một bệnh lý tiềm ẩn.